Vocaal Ensemble Sancti Cordis Roeselare

april 2013

Logo Hartje

Jaargang 27, nummer 3 april 2013

Leren zingen, kan iedereen dat?

Veel mensen lopen rond met het idee dat ze niet kunnen zingen en dat daar ook niets aan te doen is. Ze hebben nu eenmaal geen muzikaal gehoor. Uit een studie is gebleken dat zeventien procent van de mensen dat van zichzelf denkt.

Meestal klopt dat echter niet. De mens is van nature muzikaal. Er zijn aanwijzingen dat muziek en taal zich gedurende onze evolutie gelijktijdig hebben ontwikkeld en dat de twee nauw met elkaar verweven zijn.

Veel van die mensen hebben waarschijnlijk als kind te horen gekregen dat ze niet kunnen zingen. Ze zijn onzeker geworden en wagen het er maar niet meer op. En dat is onterecht. Als je kunt praten, kun je ook zingen. Niet iedereen kan uiteraard operazanger worden, maar als je fysiek gezond bent om te spreken, dan kun je op zijn minst populaire en volkse liederen leren zingen. En … oefening baart kunst.

Maar is dat wel echt zo? Sommige mensen hebben werkelijk geen muzikaal gehoor. Geschat wordt dat vier procent van de bevolking kampt met dat probleem, een probleem dat in de wetenschap amusie genoemd wordt. De meest gangbare vorm van amusie is toondoofheid. Maar er zijn ook mensen die nauwelijks melodie horen of nauwelijks ritme kunnen aanhouden. Meestal is de a–muzikaliteit aangeboren en heeft dat te maken met afwijkingen in de rechterhersenhelft. Die mensen kunnen over het algemeen niet leren zingen.

Jarige componisten (5)

300 jaar geleden overleed in Rome Arcangelo Corelli, Italiaans violist, componist en muziekleraar. Hij werd ook wel Arcangelo del violino genoemd.

Eén generatie vóór Bach, Händel en Vivaldi werd hij in de buurt van Milaan geboren. Hij verhuisde al jong naar Bologna en later naar Rome, waar hij een beroemd violist en dirigent werd. Afgezien van een tournee langs de grote steden van West–Europa heeft hij zijn hele leven in dienst gesteld van de machtige kerkelijke en wereldlijke leiders in Italië. In Rome woonde hij in het paleis van zijn beschermheer, kardinaal Pietro Ottoboni. Corelli was een verwoed kunstverzamelaar en is op zijn verzoek naast de grote schilder Raffaël begraven.

Corelli´s composities kunnen als volgt ingedeeld worden: vier series triosonates (beschouwd als het hoogtepunt van de Italiaanse kamermuziek aan het eind van de zeventiende eeuw), een serie vioolsonates en een serie concerti grossi, waaronder het prachtige Kerstconcerto.

Maar Corelli was niet alleen als componist beroemd. Hij heeft ook een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het vioolspel. Bovendien heeft hij ervoor gezorgd dat de sonate en het concerto grosso beschouwd werden als volwaardige vormen, waardoor hij veel invloed heeft gehad op de grote componisten na hem.

Hij was een uitzondering onder de Italiaanse componisten van zijn tijd doordat hij, naar het schijnt, helemaal geen vocale muziek componeerde. Hij droeg de nationale aanleg voor zang over op de viool, het instrument dat de expressieve lyrische eigenschappen van de menselijke stem het dichtst benadert.

Bij zijn overlijden werd hij met pauselijke toestemming bijgezet in de Santa Maria della Rotonda in Rome.

Klaviertoetsen

Meestal Peter (Malisse), maar soms ook Geert (Speybrouck) of Marcel (Bryon) begeleiden bij uitvoeringen ons koor aan het orgel of aan de piano.

Wij, koorzangers, moeten onze aandacht maar verdelen tussen onze partituur en de dirigent, maar zij moeten ook nog hun toetsenbord in het vizier houden.

Het toetsenbord dat ze bespelen kan enige variatie vertonen, maar de standaarduitvoering van moderne instrumenten is altijd dezelfde: de ondertoetsen zijn wit, de boventoetsen zijn zwart.

De eerste toetsinstrumenten werden ontwikkeld in de zestiende en zeventiende eeuw. Er waren toen weinig slijtvaste materialen bekend met sterk contrasterende kleuren (liefst natuurlijk wit en zwart). Zwarte toetsen werden toen vaak gemaakt van ebbenhout, witte toetsen kregen een laagje ivoor. Het duidelijkst zijn grote witte toetsen, met daartussen kleinere zwarte. Maar zulke instrumenten werden erg duur vanwege het nodige ivoor. Piano´s en kerkorgels waren al altijd duur, niet alleen wegens hun uitvoering in wit met zwart, maar ook vanwege hun complexe mechaniek. Bij kleinere lowbudgetinstrumenten zoals kistorgels en kleine klavecimbels werd daarom vaak gekozen voor het omgekeerde: grote zwarte toetsen met kleine witte.

Tegenwoordig wordt voor de afwerking van toetsen altijd kunststof gebruikt. Een economisch motief voor zwart met wit is er dus niet meer. Toch wordt er, vanuit een historisch stijlbesef, vaak nog gekozen om kleine orgels en spinetten op deze manier af te werken.

Wagner nog niet welkom

Toen de universiteit van Tel Aviv het plan opvatte om er in juni 2012 muziek van Richard Wagner (°Leipzig, 22 mei 1813) uit te voeren, leidde dat tot een emotionele marteling voor de overlevenden van de holocaust. 67 jaar na het einde van WO II kan bij veel Israëli´s de muziek van Hitlers favoriete componist nog steeds niet door de beugel.

De roemruchte Duitse componist, vooral bekend om zijn monumentale operacyclus Der Ring des Nibelungen, leefde van 1813 tot 1888. Een nazi–componist kan hij dus bezwaarlijk genoemd worden. Maar Wagner was wel een fervent jodenhater. Was het door dit antisemitisme dat Hitler dweepte met Wagner? Of was het door de oud–germaanse heroïek van opera´s als Siegfried of door de overweldigende romantiek van de machtige muziek? Hitler frequenteerde ook diens nakomelingen op het Wagner–festival in Bayreuth. Hij zou zelfs een affaire gehad hebben met Winifred, de vrouw van Richard Wagners zoon. Hitler gebruikte Wagners muziek voor propaganda, maar liet de opzwepende tonen ook klinken om de pas erin te houden tijdens de dodenmarsen. Allemaal erg genoeg om Wagners muziek tot de dag van vandaag onrein te maken voor veel Joden, zeker in Israël.

De bekendste tegenstander van de boycot is de Argentijns–Israëlische componist Daniel Barenboim (69). In 2001 probeerde hij met het orkest van de Berlijnse Staatsopera op het einde van een concert in Jeruzalem als laatste bisnummer een werk van Wagner ten gehore te brengen. Er ontspon zich een debat en er ontstonden rellen. Premier Ariel Sharon en burgemeester Ehud Olmer keerden zich tegen hem en in de Knesset werd een motie ingediend om hem te verbannen.

Het festival van Bayreuth wordt vandaag geleid door Wagners achterkleindochter Katharina. Die is 33 jaar oud en heeft niets te maken met het nazisme. Toen een joods orkest wilde gaan spelen op het festival in Bayreuth, vroegen parlementsleden van Likud om de subsidies van het orkest in te trekken.

Maar eind mei kwam er eindelijk verrassend nieuws. De ongeschreven boycot, ingegaan na de Kristallnacht in 1938, zou op 18 juni eindigen. En dat op initiatief van Yonathan Livny, een 65–jarige advocaat – wiens vader ook de Holocaust overleefde – die het Israëlisch Wagnergenootschap oprichtte. Maar die connotatie met het nazisme? "Wij rijden in Israël met Volkswagens en Mercedessen, onze treinen zijn van Siemens en onze zeemacht oefent in duikboten van Duitse makelei. Alleen naar die goddelijke muziek mogen we niet luisteren, omdat hij is geschreven door een vreselijke man."

Na dagenlange hoog oplopende discussies tussen Israëlische pro´s en contra´s, werd dan toch besloten het eerste Wagnerconcert sinds 1938 in Israël te laten doorgaan, niet zoals eerst gepland, op de universiteit, maar in het Hiltonhotel van Tel Aviv.

Varia

Golf...

is een spel waarbij een balletje van ongeveer 3 cm op een andere bal wordt geplaatst, die een diameter heeft van zowat 12.000 kilometer. Het is de bedoeling de kleine bal te raken, ... niet de grote.

Het verborgen voordeel van een vibrator

Uit een onderzoek aan de universiteit van Alberta blijkt dat een mannen– en vrouwenstem beter wordt als er een vibrator tegen hun keel wordt gehouden. Volgens onderzoeksleider David Ley zingen vrouwen die geregeld met een vibrator over hun keel wrijven beter en hoger. Zijn ‘kuur’ wordt natuurlijk cynisch onthaald, maar hij heeft bewijzen dat het wel degelijk werkt. Naar eigen zeggen hielp hij al 150 zangers en acteurs.

De geleerde ontdekte het verrassende voordeel van het trilspeelgoed toen een goede vriendin haar stem deels kwijtspeelde. Daardoor moest ze twee gouden muziekkansen laten liggen. "Ik wist dat stress de oorzaak was van haar stemprobleem", aldus Ley in The Daily Mail.

Impulsief kocht hij een krachtige vibrator en hield deze tegen de keel van zijn vriendin. Tot zijn grote verbazing verdween de bibber in haar stem en klonk haar gezang ook zuiverder. Bovendien was dat effect blijvend.

Ley kan dit fenomeen heel eenvoudig verklaren. "Onze stembanden trillen. Een vibratie gebruiken om een andere vibratie op te wekken is logisch." Nu onderzoekt de wetenschapper met een spraakpatholoog in hoeverre de techniek kan helpen bij mensen met ernstige spanningen op hun stembanden.

Goed nieuws voor mensen met zangambities, toch?

Humor van Mark Twain,
auteur van Tom Sawyer en van Huckelberry Finn

Dat God de mens geschapen heeft
komt omdat de aap Hem enorm is tegengevallen.

Oktober is een maand waarin het bijzonder gevaarlijk is om op de beurs te speculeren. Maar zo zijn er nog andere, zoals juli, januari, september, april, november, mei, maart, juni, december, augustus en februari.

Het bed is de gevaarlijkste plaats ter wereld.
Effectief, want 99% van de mensen sterft er in.

Muren rond een kerkhof zijn een nutteloze uitgave. Zij die er binnen zijn kunnen er niet uit en zij die er buiten zijn willen er niet in.

Activiteitenkalender

  • Zaterdag 18 mei 2013, om 14.00 uur: huwelijksviering van Hae Kwon De Loof en Leen Lammertijn in de Sint–Michielskerk te Gent. Uniform.
  • Donderdag 15 augustus 2013, O.–L–V.–ten–hemel–opneming, om 10.30 uur en om 11.30 uur in de St.–Bernarduskerk te Nieuwpoort.
  • Zondag 18 augustus 2013, om 11.00 uur in de O.–L.–Vrouwekerk te De Panne.
  • Zaterdag 14 september 2013: Koorreis.
  • Zondag 13 oktober 2013, om 10.00 uur in de kapel van het Onze–Lieve–Vrouwhospitaal te Kortrijk.

Terug