Vocaal Ensemble Sancti Cordis Roeselare

Inhoudstafel

• Vanwaar komen we? (17) p. 758
• Muzikaal alfabet (8) p. 759
• Portretgalerij (28) p. 760
• De kerstboom p. 761
• Ceciliafeest 2010 p. 762
• Varia p. 763

Vanwaar komen we? (17)

Gilbert woont in de Constant Lievensstraat.

De Constant Lievensstraat is een doodlopende zijstraat van de Beverseaardeweg.
Ze maakt deel uit van wat officieel heet: de wijk Mandellaan–Noord Elsberghe. Deze laatste naam verwijst naar een hoeve die hier vroeger stond.
Nadat in 1960 de Beverseaardeweg werd heraangelegd en verbreed, duurde het nog tot 1976 vooraleer het tracé voor de Constant Lievensstraat werd goedgekeurd. In 1982 kon de stad de overdracht van de straatgronden aanvaarden.

Constant Lievens is de eerste geestelijke die in deze wijk zijn straatnaam kreeg. Later volgden, aan de overkant van de Beverseaardeweg, pater Damiaan, pater Pire en kardinaal Cardijn.

Constant Lievens werd in 1856 in Moorslede geboren als zevende van elf kinderen. Zijn ouders waren van Beveren afkomstig, maar ze verhuisden in 1852 naar Moorslede. Aan het Klein Seminarie te Roeselare kwam hij in de "wonderklasse" terecht. Albrecht Rodenbach was een medestudent, waarmee hij steeds bevriend bleef. Na een jaar theologie in Brugge trad hij in bij de jezuïeten te Drongen. In 1885 vertrok hij als missionaris naar Chota–Nagpur (Indië). Hij overleed in 1893 in Leuven. Guido Gezelle schreef zijn doodsprentje. In 1929 kreeg hij een ruiterstandbeeld in Moorslede. Sinds 1956 staat in de dreef van het Klein Seminarie ook een beeld van Lievens, met de spreuk "Vier moet branden". In november 2009 heeft aartsbisschop Toppo van Ranchi de "Lievensgang" geopend in het Klein Seminarie.

Muzikaal alfabet (8)

H

• H.(Hob.)
  • Hoboken.
    De naam die gegeven wordt aan de thematisch–bibliografische cataloog van de werken van Joseph Haydn. Hij werd gepubliceerd tussen 1957 en 1971 door de musicoloog Anthony van Hoboken.
• Habanera
  • Trage dans met speciaal ritme, afkomstig uit Afrika en overgewaaid naar Cuba. De hoofdstad Havana gaf haar naam aan de dans. Later werd de habanera uitgevoerd naar Spanje.
    Onder de beroemde habanera´s citeren we deze die Bizet in zijn opera Carmen opnam, deze uit Saint-Saëns´ Havanère pour violon et orchestre en deze van Ravel in zijn Rhapsodie espagnole.
• Hemiool
  • Een ritmische accentverschuiving. De invoeging van een 2–delig ritme in een 3–delig metrum.
• Huelgas (las)
  • De naam is bekend geworden door het muziekensemble dat in 1971 door Paul Van Nevel werd opgericht en dat zich tot een van de toonaangevende ensembles op het gebied van de polyfonie zou ontwikkelen.
    De naam verwijst naar een van de drie belangrijkste bewaard gebleven manuscripten uit de Middeleeuwen die in moderne uitgaven verschenen: de Montpellier Codex, de Bamberg Codex en de Las Huelgas Codex. Dat laatste manuscript is bewaard gebleven in een klooster nabij het Spaanse Burgos. In deze in de 14de eeuw geschreven codex bevinden zich onder de 141 polyfone composities veel motetten uit de 13de eeuw.

Portretgalerij (28)

W. J. Kirkpatrick (1838–1921)

Tijdens de kerstmis zingen we dit jaar o.a. Away in a manger van de Amerikaanse componist William James Kirkpatrick.

De oudst bekende versie, die stamt uit 1885, kan men vinden in een Luthers tekstboek. Lange tijd werd gedacht dat de tekst van Maarten Luther zelf was, maar de schrijver is in feite onbekend. Kirkpatrick componeerde het lied, onder de titel Cradle Song (Wiegelied), voor de musical Around the World with Christmas (1895). Ook hij schreef de woorden toe aan Luther.

William werd geboren in Duncannon (Pennsylvania). Zijn ouders waren van Ierse afkomst. Hij groeide op in een muzikale sfeer. Zijn vader was onderwijzer en musicus. Bij hem leerde William al heel jong fluit, viool en cello spelen.
Op 16–jarige leeftijd werd hij naar Philadelphia gestuurd om er mechanica te studeren en zich verder te bekwamen in de muziek. Maar dat laatste vak interesseerde hem veel meer dan mechanica. Hij studeerde muziek¬theorie, harmonie en compositie, maar ook orgel. Toch zou hij aanvankelijk zijn brood verdienen als schrijnwerker en meubelmaker. Na enkele jaren slaagde hij erin zijn ware roeping te volgen. Hij werd organist aan de protestantse, bisschoppelijke Stephen’s Church. Zo kwam hij in aanraking met gewijde muziek. Door zijn werk in het koor en de zondagsschool geraakte hij vertrouwd met de belangrijkste koorwerken van grote componisten. Zelf schreef hij vooral talrijke hymnen en volksliederen, waarvan ons kerstlied een voorbeeld is.

De kerstboom (Heb je er ook al een besteld?)

Over de oorsprong van de kerstboom is reeds veel gediscuteerd. Een van de hypothesen legt zelfs een verband met de boom van Adam en Eva in het aards paradijs, die in de middeleeuwse paradijsspelen veel voorkomt.
Men weet wel met zekerheid dat de kerstboom tegen het einde van de 16de eeuw in de noordelijke Europese landen in gebruik was. Hij wordt voor het eerst vermeld in Duitsland in de 15de eeuw. De archieven van Sélestat (Elzas) vermeldden in 1521 het omzagen van dennenbomen voor het kerstfeest. Velen beweren dat onze kerstboomtraditie uit deze streek – de huidige Franse Elzas, het gebied tussen Vogezen en Rijn – afkomstig is. Die dennenboom werd versierd met noten en appels. Later kwam er snoepgoed bij. Maar door grote droogte en mislukte oogsten ontstond een gebrek aan appels en noten. Het gebruik verbreidde zich slechts langzaam, gezien het feit dat de in 1765 16–jarige Goethe zeer verbaasd was toen hij voor de eerste maal in Leipzig een versierde en verlichte spar zag. Naar het schijnt was het de hertogin van Orléans die door haar voorbeeld omstreeks 1840 het gebruik algemeen ingang deed vinden in Frankrijk. Maar dit was tevens te wijten aan het feit dat tijdens de oorlog van 1870 duizenden Elzassers geëmigreerd zijn. Samen met hen verspreidde de kerstboom zich en het gebruik verbreidde zich snel over West– en Zuid–Europa, waar de kerstboom, vooral in Italië, stilaan de typisch christelijke kerstkribbe verdrong.

Ceciliafeest 2010

Met de nagalm van Schuberts Deutsche Messe in de oren trokken we, begeleid door een volle maan, richting Cofar. Het "comitato festivo" verwelkomde ons in zaal Optimé. Italiaanse sfeer alom.

Aan tafel liet iedereen het zich smaken. De geproduceerde decibels verraadden dat er heel wat moest bijgepraat worden.

De voorzitter voelde zich genoodzaakt zijn traditionele toespraak deze keer gedeeltelijk in de taal van Dante te brengen. De sopranen, vanzelfsprekend in Italiaanse outfit, brachten ons naar Venetië. Op de tonen van O sole mio en gesteund door twee uit de kluiten gewassen gondeliers loodsten ze ons over de kanalen.

Met een reeks danspassen, de een al eleganter dan de ander, werd deze feestelijke avond afgesloten.

Een bokaal spaghetti, het geschenk voor de koorleden, moest de Italiaanse sfeer naar huis meebrengen. Maar de eerste vrieskou maakte ons duidelijk dat we toch niet in Italië waren!

Het lied van de sopranen

O Sancti Cordis (O sole mio)

Refrein :
O Sancti Cordis, koor van mijn hart!
Als er iets waar is, als wit op zwart,
dan is het dat ik graag zing
bij Sancti Cordis, dat is mijn ding.

In bad of douche zong ik vals en louche,
’t viel niet aan te horen: ’t was lijk zagen of boren.
Toch wou ik kwelen en me niet vervelen,
zonder muziek voel ik me slecht of ziek.
O sancti Cordis ...

Maar op een dag, ja, ‘k zal het nooit vergeten,
kwam een vriendin aan en zei: wil je wat weten?
‘k Ben bij een koor nu en zing al van Mozart,
dat was voor mij ook het begin: een nieuwe start.
O Sancti Cordis ...

‘k Ben een sopraan nu en zing nooit vals of cru,
mijn stem klinkt heerlijk, niet langer meer deerlijk.
Haydn en zelfs Bach breng ik met een lach,
Niets meer is moeilijk, alles lijkt simpel en gemakkelijk.
O Sancti Cordis ...

Varia

Van 10 tot 100

10 zijn onze kinderjaren
20 denkt men aan het paren
30 moet men zijn getrouwd
40 is men al te oud
50 gaat men aan het zakken
60 krijgt men ongemakken
70 kan men nog wat leven
80 wordt ons toegegeven
90 daalt het leven af
100 rust men in het graf

Grootste koor

Op 12 mei 2009 kwam er in Hyderabad (India) een koor samen dat bestond uit 100.000 mensen (officieel geteld, met nog eens zo’n 60.000 meezingers). Dit massale zangconcert in het Telegu, de taal die in de staat Andhra Pradesh wordt gesproken, verpletterde het 72–jarige record van 60.000 koorleden tijdens een zangwedstrijd in het huidige Wroclaw (Polen).
(uit het boek Guinness World Records 2010)

Activiteitenkalender

• Vrijdag 3 december 2010, om 19.30 uur: de Sint komt in het Ruiter–centrum.
• Dinsdag 21 december 2010, om 20.30 uur: repetitie voor koor, orkest en soli in de Sint–Amandskerk.
• Donderdag 23 december 2010, om 20.30 uur: generale repetitie in de Sint–Amandskerk.
• Zaterdag 25 december 2010, om 11.30 uur: Kerstmis in de Sint–Amandskerk.
• Vrijdag 28 januari 2011, om 19.30 uur: nieuwjaarsbijeenkomst in het Ruitercentrum.

Aan alle koorleden en
sympathisanten:
Een zalig kerstfeest
en een gelukkig nieuwjaar!