Vocaal Ensemble Sancti Cordis Roeselare

Inhoudstafel

• Allerzielen p. 750
• Muzikaal alfabet (7) p. 750
• Vanwaar komen we? (16) p. 751
• Stemsoorten (2) p. 752
• Muzikale straten (3) p. 753
• 1769 in Mozarts leven p. 754
• Varia p. 755

Allerzielen

’t Is goed dit aards bestaan
met zachte aarde toe te dekken
zo sluit de kring zich weer
en heelt de scheur
die eens de eerste kreet
in bange stilte sloeg
en klinken bleef een leven lang
in dit heelal vol raadsels

Laat dit bestaan bezinken
als regen in novembergrond
totdat één vijverblad nog blijft
en voor elkeen dezelfde spiegel houdt:

een mens te zijn, wat goed wat kwaad
wat vreugde en veel verdriet
om eigen knakbaar riet
en zeldzamer de bloemen
door tedere hand en hart
onder gebroken stolp gekweekt

Joost Vanbrussel

Muzikaal alfabet (7)

G

• G
  • Gérard.
    Naam die gegeven werd aan de catalogus van de werken van Boccherini. Hij werd voor het eerst gepubliceerd in 1969 door de Franse musicoloog Yves Gérard.
• Gamma
  • Of scala, of toonladder. Opeenvolging van de noten binnen een octaaf.
    In de Europese muziek gebruikt men vooral het majeur gamma, of grote terts, waardoor de muziek een eerder opgewekt karakter krijgt en het mineur gamma, of kleine terts, waardoor de muziek een eerder droevig karakter krijgt.
• Gavotte
  • Oude Franse dans in vierkwartsmaat.
• Glissando
  • Van de ene toon naar de andere glijdend.

Vanwaar komen we? (16)

Tom Parmentier woont in de Louis Leynstraat in Rumbeke.

De Louis Leynstraat ligt in het centrum van Rumbeke en is een verbindingsstraat tussen de Rumbeeksesteenweg en de Hoogstraat. Een oudere benaming, het Plaatsmolenstraatje, verwees naar een molen die in 1886 afgebroken werd.

Bij de verbreding en heraanleg van de Plaatsmolenstraat omstreeks 1900 kreeg de straat de weinig originele naam Nieuwstraat. Na de dood van schepen Louis Leyn werd ze al snel omgedoopt. Louis Leyn was een van de belangrijkste politici van Rumbeke. Bovendien was hij een van de aanpalende grondeigenaars in de straat. Het straatstuk tussen de Kloosterstraat en de Hoogstraat kon enkel over zijn land verbreed worden.

Ludovicus Leyn werd geboren in 1829. Zijn vader was schoenmaker en zijn moeder was de dochter van de vroegere baljuw van Rumbeke. Hij studeerde aan het Klein Seminarie in Roeselare en kwam nadien in de zaak van zijn vader terecht. Die had een lijnwaadfabriek opgericht.

Hij was actief in verschillende Rumbeekse verenigingen: het Sint–Vincentiusgenootschap, de muziekvereniging Sint–Cecilia en de lettergilde De Verenigde Vrienden.

Hij was vooral in Beitem actief. Als schepen van Rumbeke kocht hij het kerkgebouw van Beitem. Hij ijverde bij het bisdom en het ministerie om van Beitem een aparte parochie te maken. Leyn schonk ook een brandraam aan de kerk met de beeltenis van zijn patroonheilige, de H. Ludovicus. In het kader van de schoolstrijd schoot hij geld voor aan de zusters in Beitem, die hiermee grond kochten en de Sint–Lodewijksschool oprichtten. De school werd dus eveneens naar hem genoemd. In 1893 liet hij op eigen kosten de schoollokalen in het moederklooster van de zusters van Vincentius à Paulo te Rumbeke afbreken en op de hoek van de Rumbeeksesteenweg met de Kloosterstraat herbouwen. Hij bleef schepen tot aan zijn dood in 1910.

Stemsoorten (2)

Zeg niet zomaar...

... sopraan
De sopraan is de hoge vrouwen- of kinderstem. Men onderscheidt de coloratuursopraan (zeer virtuoos), de soubrette (zoet en licht), de lyrische (lichte, acrobatische stem), de jeugdig dramatische (acrobatische stem met krachtige dramatische kwaliteiten) en de hoogdramatische sopraan.
Een mezzosopraan is een vrouwelijke stem waarvan het timbre ligt tussen dat van sopraan en alt.

... alt
De alt is de lage vrouwenstem of knapenstem. Oorspronkelijk werd de hoogste partij (altus) door falsetterende mannenstemmen uitgevoerd, later ging deze partij over aan de vrouwenstem voor wie dit het lage register is. De laagste altstemmen worden contra–alt genoemd.
Altinstrumenten heten die instrumenten waarvan de omvang ongeveer een kwart of een kwint onder de verwante instrumenten ligt, bijvoorbeeld de altviool, de althobo (ook Engelse hoorn genaamd) en de althoorn (meestel bugel genaamd).

... tenor
De tenor is de hoge mannelijke stem. Men onderscheidt twee karakters: de lyrische tenor en de heldentenor.
Naar analogie hiervan spreekt men bij koperen blaasinstrumenten ook van de tenorhoorn, de tenortuba, de tenorsaxofoon en de tenorblokfluit.

... bas
De bas is de laagste mannenstem. Bijzondere soorten van basstemmen zijn: basso profondo of basso noble (zeer klankrijk in de laagte), basse chantante (lyrische bas), basso buffo (zeer beweeglijk). De bas–bariton is een basstem met bariton–timbre.
De contrabas is het laagste en grootste strijkinstrument. Men kent verder de basklarinet en de bastuba.

Muzikale straten in Roeselare (3)

De Adriaan Willaertstraat bestaat sedert 1937.
Het is een verbindingsstraat tussen de Noordstraat en de Hugo Verrieststraat, in het verlengde van de Désiré Mergaertstraat.

Adriaan Willaert was een internationaal bekende musicus. Hij werd rond 1480 geboren, hoogstwaarschijnlijk in Rumbeke. Hij behoorde tot een rijke familie. Aanvankelijk studeerde hij rechten in Parijs, maar die studies heeft hij wellicht niet voltooid. Wel kreeg hij er muzikale vorming van Jean de Hollingue Mouton. Later ging hij naar Italië. In 1522 was hij in dienst bij Alfons I d´Este, hertog van Ferrara. In 1525 werd hij zanger in de kapel van aartsbisschop Ippolite II d´ Este in Milaan. Vanaf 1527 was hij kapelmeester van de San Marco in Venetië. Hij leidde er de befaamde Venetiaanse componistenschool. Adriaan Willaert bracht vernieuwing in de muzikale tradities met stukken voor dubbel koor en twee orgels. Vooral de introductie van de dubbele koren bezorgde hem naam en faam. Hij werd bekend met zijn motetten en madrigalen en was een toonaangevend polyfonist. Zijn werk typeert zich door de versmelting van Vlaamse en Italiaanse polyfonie. Hij overleed op 7 december 1562 in Venetië.
In Roeselare werd naast een straat ook de Stedelijke Academie voor Muziek en Woord naar hem genoemd.

Quote van de maand

‘k Heb een vrouw om te stelen, maar ... ik vind geen dief!

1769 in Mozarts leven

Met Kerstmis zingen we Mozarts Missa Brevis (KV 65) in de Sint–Amandskerk te Roeselare.

Een uitvoerige bespreking van deze mis verscheen in het Hartje van november 2000 (p. 280).

Op 5 januari 1769 keren de Mozarts terug van hun tweede reis naar Wenen. Ze zijn een pokkenepidemie ontvlucht, maar de kinderen worden niettemin aangetast.
Een paar weken nadat Mozart zijn Missa brevis (KV 65) voltooide, wordt ze voor het eerst uitgevoerd op 5 februari 1769 in de Kollegienkirche te Salzburg, als inleiding op de "Veertig Uren Devotie" aldaar.
In datzelfde jaar wordt, op 1 mei, in het Salzburgse Residenz–Theater eindelijk ook zijn opera buffa La Finta Semplice (De geveinsde eenvoud) opgevoerd.
Nog geen 14 jaar oud, wordt Mozart op 27 november aangesteld als onbezoldigd concertmeester aan het hof van aartsbisschop Hieronymus von Colloredo in Salzburg.
Hoewel Mozart zich nimmer thuis zal voelen in dergelijke betrekkingen die hem min of meer aan banden leggen, zal de toekomstige grote meester voor deze kapel en voor de hofkerkdiensten menig belangrijk werk componeren.

Op 13 december 1769 vertrekt Mozart, voor het eerst alleen met zijn vader, weg van huis, naar Italië. Meer dan alle andere heeft deze tocht bijgedragen tot de vorming van de musicus Mozart: de zuidelijke melodieusheid gaat definitief een van de kenmerken van zijn stijl uitmaken.
Deze eerste Italiaanse reis zal duren tot 28 maart 1771.

Varia

Mozart maakt kinderen niet slimmer

Dat klassieke muziek kinderen intelligenter maakt, wordt door Weense onderzoekers naar het rijk der fabelen verbannen.

Zeventien jaar al bikkelen musici, therapeuten en psychologen over het Mozart–effect. Maakt het beluisteren van klassieke muziek baby´s, peuters en zelfs oudere kinderen slimmer, of niet?
Het begon allemaal in 1973 met een wetenschappelijke studie in het tijdschrift Nature. Daarin beweerden wetenschappers van de University of California dat kinderen ruimtelijk beter redeneerden tijdens het luisteren naar een sonate van Mozart. Toch voor eventjes.
In de populaire media klonk het al snel dat klassieke muziek kinderen tout court intelligenter maakt. Het idee dat de muziek van wonderkind Mozart kleine Einsteintjes maakte, nestelde zich diep in de populaire verbeelding.
Maar een metagroot onderzoek, dat de resultaten van 39 andere onderzoeken vergeleek, ontkracht het Mozart–effect. Hoogstens beroert klassieke muziek de emoties van de onderzochte kinderen. Dat onderzoek heeft wel de waarde van klassieke muziek op minderjarigen onloochenbaar aangetoond. Vooral als ze zelf geregeld musiceren. Dat stimuleert hun geheugen, net zoals het leren van elke nieuwe taal dat doet. Ze worden ook socialer, kunnen beter analytisch denken. Mozart kan dan wel van kinderen geen Einsteintjes maken, maar zijn en andere klassieke muziek genereren zonder twijfel een positief effect.

(D.S. 11/05/2010)

Wie vals zingt, krijgt straf

(Gelukkig nog niet in ons koor!)

Iedereen op de Filippijnen die het volkslied ongeïnspireerd, onduidelijk of vals zingt, riskeert twee jaar cel of een boete van 1.700 euro. Het Filippijnse Huis van Afgevaardigden heeft een wetsvoorstel goedgekeurd dat het niveau van het volkslied moet garanderen.

(D.S. 06/10/10)

Hoe gaat het met de economie in deze crisistijd?

de tabakshandelaar is de sigaar
de bakker verdient zijn brood niet meer
de caféhouder is het zat
de kapper zit met de handen in het haar
de herenmode is de das omgedaan
de lampenwinkeliers zien de toekomst duister in
de scheepvaart is de wind uit de zeilen genomen
de timmerman weet niet meer van welk hout pijlen maken
de horlogemakers zouden de tijd willen terugzetten
de confectie-industrie moet er een mouw aan passen
de tuinders heeft men knollen voor citroenen verkocht
de binnenschippers zijn aan lager wal geraakt
de badmeesters kunnen het hoofd niet meer boven water houden
de bierbrouwers moeten uit een ander vaatje tappen
de NMBS is het spoor bijster
de wapenindustrie ziet in dat er geen schot meer in de zaken zit.

Activiteitenkalender

• Maandag 1 november 2010, om 11.00 uur: Allerheiligen in de Onze–Lieve–Vrouwekerk te De Panne.
• Dinsdag 2 november 2010, om 19.00 uur: Allerzielen in de Sint–Amandskerk te Roeselare.
• Zaterdag 20 november 2010, om 17.30 uur: Sint–Cecilia in de Sint–Amandskerk te Roeselare.
• Zaterdag 25 december 2010, om 11.30 uur: Kerstmis in de Sint–Amandskerk te Roeselare.