Vocaal Ensemble Sancti Cordis Roeselare

mei 2011

Logo Hartje

Jaargang 25, nummer 3 mei 2011

Vanwaar komen we? (19)

Carine woont in de Pittemstraat in Ardooie.

Ardooie is sinds 1977 gefuseerd met Koolskamp. Samen tellen ze ± 9500 inwoners.

De naam van de gemeente is ontleend aan haar ligging. Ard = aarde en oye = een leegte. De gemeente ligt immers in een aardleegte.

In de historische bronnen duikt Ardooie voor het eerst op in 847. Hardoya wordt, samen met Coloscampum (Koolskamp), door Karel de Kale geschonken aan de benedictijnenabdij van Elnone (nu: Saint–Amand–les–Eaux, Fr.).

Omstreeks 1559 werd in Ardooie de gotische Sint–Martinuskerk opgetrokken. In de 16de eeuw had ze zwaar te lijden onder de godsdienstoorlogen en in 1638 werd ze getroffen door een brand. In 1918 werd ze door het Duitse leger opgeblazen en in de twintiger jaren werd ze heropgebouwd. Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog liep ze nogmaals zware beschadigingen op. In 1947–49 werd ze heropgebouwd naar de plannen van de Tieltse architect Albert Impe. De 16de–eeuwse vieringtoren (beschermd monument) werd als enig restant van de oorspronkelijke kerk geïntegreerd in de nieuwbouw.
Het orgel (1953) is van het huis Anneessens uit Menen.

Een bronzen standbeeld uit 1952 herinnert aan de Ardooise missionaris, die de eerste bisschop werd van het toenmalige Belgisch–Kongo: Mgr. Victor Roelens. Bij de heraanleg van het marktplein, een paar jaar geleden, werd het beeld verplaatst naar het gemeentepark tussen de Kortrijksestraat en de Mgr. Roelensstraat.
Twee standbeeldjes verfraaien het vernieuwde marktplein: De Erwtenplukster van Isidoor Goddeeris en De Ardooise schildknaap "Skobiak" van Mario Dejonckheere.

Het ´t Jaeckensplein ligt op een boogscheut van de markt. Daar staat een klein monument ter herinnering aan pater Roger ´t Jaeckens, een Ardooise missionaris die op 1 januari 1962 samen met zijn medebroeders werd neergeschoten in het militaire kamp van Kongolo.

Dichtbij de kerk, op de Markt, staat het voormalige gemeentehuis (1925), waar de oorspronkelijke maquette (door Pieter Boucquet) van het standbeeld van Breydel en De Coninck te Brugge, wordt bewaard. Nu is de politie daar gevestigd. Het nieuwe gemeentehuis staat aan het Polenplein.

Naast het oude gemeentehuis zien we de herberg "´t Paradijs", met het geankerd jaartal 1663.

In de Brugstraat staat het geboortehuis van priester–dichter Cyriel Verschaeve. In de Stationsstraat is een halfverheven beeldhouwwerkje te zien, de laatst overgebleven "statie" van de Passieomgang uit 1624.

Het classicistische kasteel de Jonghe d´Ardoye (1780), (op de wijk Ardooie Veld), met dreef, prachtig park en natuurlijke vijver, is nu Provinciaal Domein (44 ha).

Aan de weg Brugge–Kortrijk staat de Rysselendemolen, een stenen bergmolen, die omstreeks 1972 werd gerestaureerd en sedert 1993 beschermd monument is. Voor de kenners: het is een stenen bovenkruier. De huidige eigenaar, die in zijn molen woont, houdt er een uniek museum van wandtegels op na.

In de wijk Tasse staat de moderne amfitheatervormige kerk van Onze–Lieve–Vrouw Onbevlekt Ontvangen (1968), met vrijstaande toren en binnenin Haïtiaans beeldhouwwerk.

Op parochiaal vlak behoort Ardooie sinds oktober 2003, samen met Beveren, Koolskamp en de Onze–Lieve–Vrouweparochie van Roeselare, tot de federatie Sint–Germanus.

In november 2008 heeft de gemeente Ardooie een eigen Star Walk laten aanleggen voor haar ereburgers. Momenteel liggen er vijf sterren, namelijk die van Filip Vanhaecke (marathonloper), Laura Lynn (zangeres), Veerle Dejaeghere (hardloopster), Marc Degryse (voetballer) en Mathias Sercu (acteur). De sterren liggen op het marktplein naast de kerk.

Muzikaal alfabet (11)

L

  • L.
    • Longo.
      Dat is de naam van de oude cataloog van de werken van Domenico Scarlatti (zoon van Allessandro). Hij werd opgemaakt door Allessandro Longo. Tegen¬woordig gebruikt men meer de cataloog van Ralph Kirkpatrick, met als afkorting K.
  • Largo
    • Breed en plechtig. Langzaam en statig.
      Het is ook de naam van werken die in deze stijl geschreven zijn. Het beroemdste largo is zeker de aria Ombra mai fu uit Händels opera Xerxes. Er bestaan daarvan talrijke instrumentale arrangementen.
  • Legato
    • Dat betekent "gebonden", in tegenstelling tot "staccato".
      Ook langzaam en vloeiend.
      Legato zingen of spelen gebeurt zonder enige hiaat tussen de verschillende noten. Het legato wordt in het notenschrift aangeduid door een boog boven de noten.
  • Lento
    • Langzaam.
  • Leitmotiv
    • Een motief dat een bepaalde figuur, situatie of idee muzikaal karakteriseert. Vooral door Richard Wagner systematisch gebruikt voor de opbouw van zijn werken.
  • Libretto
    • Italiaans voor tekstboek.

Portretgalerij (29)

M. Vulpius (1570?–1615)

Het zijn dan misschien "Vijgen na Pasen", maar toch is het interessant nog een portretje te schetsen van de componist van het intredelied (Lof zij God, of Gelobt sei Gott im höchsten Thron) dat we met Pasen zongen: Melchior Vulpius.

Deze cantor en componist werd omstreeks 1570 in Wasungen geboren. Als zoon van arme ouders had hij eerder beperkte onderwijs¬kansen en moest hij wel naar een kleine Latijnse school in zijn gemeente. Evenmin waren er voor hem universitaire studies weggelegd. Hij veranderde zijn Duitse familienaam Fuchs in het meer prestigieuze Latijn Vulpius. Occasioneel ondertekende hij later nog wel eens een werk met zijn oorspronkelijke naam.

In 1588 trok hij naar Speyer. Een jaar later werd hij aangesteld als cantor en leraar Latijn in Schleusingen. Daar hielp hij Jacob Meiland bij het schrijven van diens drie Passies waarvan een aantal manuscripten zijn teruggevonden. Dit werk beïnvloedde Vulpius´ eigen Mattheus–passie.

Van 1596 tot aan zijn dood in 1615 was Vulpius cantor te Weimar en leraar aan de Latijnse school aldaar.

Naast de reeds genoemde Mattheus–passie schreef Vulpius bijna tweehonderd motetten en meer dan vierhonderd hymnen waarvan er heel wat populair gebleven zijn in de Lutherse kerken. Hij was daarmee ook de belangrijkste meester van de kerkmuziek vóór Schütz.

Muzikale straten in Roeselare (3)

De Adriaan Willaertstraat bestaat sedert 1937.
Het is een verbindingsstraat tussen de Noordstraat en de Hugo Verrieststraat, in het verlengde van de Désiré Mergaertstraat.

Adriaan Willaert was een internationaal bekende musicus. Hij werd rond 1480 geboren, hoogstwaarschijnlijk in Rumbeke. Hij behoorde tot een rijke familie. Aanvankelijk studeerde hij rechten in Parijs, maar die studies heeft hij wellicht niet voltooid. Wel kreeg hij er muzikale vorming van Jean de Hollingue Mouton. Later ging hij naar Italië. In 1522 was hij in dienst bij Alfons I d´Este, hertog van Ferrara. In 1525 werd hij zanger in de kapel van aartsbisschop Ippolite II d´ Este in Milaan. Vanaf 1527 was hij kapelmeester van de San Marco in Venetië. Hij leidde er de befaamde Venetiaanse componistenschool. Adriaan Willaert bracht vernieuwing in de muzikale tradities met stukken voor dubbel koor en twee orgels. Vooral de introductie van de dubbele koren bezorgde hem naam en faam. Hij werd bekend met zijn motetten en madrigalen en was een toonaangevend polyfonist. Zijn werk typeert zich door de versmelting van Vlaamse en Italiaanse polyfonie. Hij overleed op 7 december 1562 in Venetië.
In Roeselare werd naast een straat ook de Stedelijke Academie voor Muziek en Woord naar hem genoemd.

(Dit artikel stond wel aangekondigd in de "Inhoudstafel" van het oktober–nummer van 2010, maar door een "technische storing" was het verdwenen. Hiermee is nu de fout hersteld.)

Varia

Spot

In het Victoriaanse Engeland bestond de eigenaardige gewoonte dat, na een diner, iemand van de disgenoten een "ballade" zong, waarin dikwijls de andere tafelgenoten op een amusante manier werden gehekeld. Samuel Taylor Coleridge was daar vaak het slachtoffer van en antwoordde eens met spottend medelijden:

"Zwanen zingen voor ze sterven; het zou niet kwaad zijn
indien bepaalde personen zouden sterven voor zij zongen."

Hoe harde geluiden onze oren kunnen beschadigen

Het binnenoor of slakkenhuis is heel gevoelig en delicaat en wordt dan ook veilig beschermd door het stevige rotsbeen in onze schedel. Het is hier dat de geluidsinformatie tienduizenden kleine haarcellen laat meebewegen op het ritme van het geluid. Te harde geluiden beschadigen de trilhaartjes in het slakkenhuis. Het ziet er uit alsof de trilhaartjes plat waaien. Het lijkt een beetje op een grasveld, waar je over heen loopt. Alleen komen grassprietjes na een tijdje weer overeind, maar trilhaartjes niet, die blijven kapot.

(Uit de Hoorkrant)

´k Heb een vrouw om te stelen, maar ... ik vind geen dief!

Activiteitenkalender

  • Zondag 19 juni 2011, om 15.00 uur in de Onze–Lieve–Vrouwekerk te Voormezele, t.g.v. de Heilig–Bloedprocessie.
  • Maandag 15 augustus 2011, Onze–Lieve–Vrouw–ten–Hemel–opneming, om 10.30 uur en om 11.30 uur in de Sint–Bernarduskerk te Nieuwpoort.
  • Zondag 21 augustus 2011, om 11.00 uur in de Onze–Lieve–Vrouwekerk te De Panne (onder voorbehoud).
  • Zaterdag 3 september 2011, in de namiddag, huwelijksviering in de Sint–Laurentiuskerk te Ramskapelle–Veurne.
  • Zaterdag 10 september 2011: Koorreis.
  • Dinsdag 1 november 2011, Allerheiligen, om 11.00 uur in de Onze–Lieve–Vrouwekerk te De Panne (onder voorbehoud).
  • Woensdag 2 november 2011, Allerzielen, om 19.00 uur in de Sint–Amandskerk te Roeselare.
  • Zaterdag 19 november 2011, Ceciliaviering, om 17.30 uur in de Sint–Amandskerk te Roeselare.
  • Vrijdag 9 december 2011, om 19.30 uur bezoekt de Sint het Ruitercentrum.
  • Zondag 25 december 2011, Kerstmis, om 11.30 uur in de Sint–Amandskerk te Roeselare.

Terug